Onderhoud kapitaalgoederen

Deze paragraaf gaat in op het beleidskader en de daaruit ontstane financiële consequenties voor de ‘grotere’ kapitaalgoederen van de gemeente. Kapitaalgoederen zijn die goederen die noodzakelijk zijn voor voortzetting, uitbreiding of verbetering van de gemeentelijke (wettelijke) taakstelling en waarvoor langlopende investeringen vereist worden. Het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) benoemt de kapitaalgoederen wegen, riolering, water, groen en gebouwen. De gemeente is vrij om daarnaast aandacht te besteden aan overige kapitaalgoederen, zoals speelterreinen.

Wat wij willen bereiken met het onderhoud van kapitaalgoederen is beschreven in de verschillende plannen en beleidsnota’s. De gemeente Baarn heeft geen integrale beleidsnota voor onderhoud van kapitaalgoederen. Daarom wordt in deze verplichte paragraaf hier meer aandacht aan besteed. Omdat de kapitaalgoederen riolering en water samen in één beleidsplan zijn gevat, worden beide onderdelen in deze paragraaf gebundeld. 

Naast de integrale projecten vindt ook groot onderhoud aan wegen plaats . Dit gebeurt losstaand als er op korte termijn geen rioolvervanging noodzakelijk is. Hierbij gaat het met name om asfaltonderhoud. Uit de uitgevoerde inspecties is naar voren gekomen dat, naast de integrale projecten, ook in andere gebieden groot onderhoud noodzakelijk is. De belangrijkste projecten voor groot onderhoud wegen zijn ook als project opgenomen in het Meerjaren Uitvoeringsprogramma Openbare Ruimte (MUOR). Dit zorgt ervoor dat de samenhang tussen de verschillende projecten geborgd wordt en dat de uitvoering van de projecten op elkaar wordt afgestemd. Dit zorgt ervoor dat Baarn leefbaar en bereikbaar blijft.

Financiële consequentie
De kosten voor groot onderhoud worden gedekt uit de voorziening Openbare Ruimte.

Naast groot onderhoud vindt er ook klein onderhoud aan wegen plaats. het gaat daarbij het herstellen van kleine gebreken en beschadigingen, zonder dat er sprake is van grootschalige renovaties of vervangingen. Het budget hiervoor is vanaf 2025 (tussenrapportage 2025) structureel verhoogd met € 100.000.

Beleidskader
Het Gemeentelijk Water- en Rioleringsplan vormt de basis voor het (groot) onderhoud voor riolering en stedelijk water. De Omgevingsvisie en het Water- en rioleringsprogramma (Wrp) vormen straks de nieuwe beleidskaders voor riolering en stedelijk water. Het Wrp volgt nadat de strategische kaders over water en riolering in de Omgevingsvisie zijn vastgesteld. 

Financiële consequentie
In het Kostendekkingsplan Riolering staan de benodigde kosten voor beheer en onderhoud van riolering en water. Ook kosten voor toekomstige vervangingen en water- en klimaatregelen zijn daarbij opgenomen. De in de begroting 2026-2029 voor vervanging van riolering opgenomen ramingen zijn overeenkomstig de in het MUOR opgenomen ramingen. Deze zijn afgestemd met het kostendekkingsplan Riolering 2024. Voor de vervanging van rioolgemalen zijn eveneens investeringsbedragen in de tabel opgenomen. 

Beleidskader
De gemeente Baarn bezit ongeveer 50 gemeentelijke gebouwen en enkele opstallen, waaronder kunstwerken, monumenten en gedenktekens. Het beheer en onderhoud vindt plaats op basis van het MeerJarenOnderhoudsplan (MJOP) Gebouwen. 

Financiële consequenties
In de onderstaande tabel staan de geplande projecten voor onderhoud vermeld in het jaar 2026. 

Op 16 april 2025 heeft de gemeenteraad de onderhoudslasten voor de periode 2025 t/m 2029 uit het meerjarenonderhoudsplan gebouwen 2024 vastgesteld. Voor de dekking van deze lasten is gekozen voor een variant waarbij de onderhoudsvoorziening in 2025 extra wordt gevoed met € 565.000 ten laste van het jaarrekeningresultaat 2024, het structureel verhogen van de huidige dotatie van 540.000 met € 3.000 en tenslotte (toekomstige) verkoopopbrengsten vanuit verkoop van maatschappelijk vastgoed tot een bedrag van € 2.500.000 toe te voegen aan de onderhoudsvoorziening.

Deze methodiek is in het kader van de jaarrekeningcontrole 2024 afgestemd met de voormalige accountant. Echter, door een aanscherping van de interpretatieruimte van de van toepassing zijnde begrotingsregels omtrent onderhoudsvoorzieningen is de methodiek waartoe is besloten niet meer houdbaar.  Eenmalige extra toevoegingen toevoegingen, met als doel de jaarlijkse dotatie aan de onderhoudsvoorziening op een lager niveau te kunnen houden, zijn niet meer toegestaan. Bovendien moet de hoogte van de jaarlijkse dotaties zijn afgestemd op de totale looptijd van het onderhoudsplan en niet op de eerste 5 jaar.  Door deze wijziging stijgt de jaarlijkse structurele toevoeging vanaf 2026 met € 597.000. Dit heeft een behoorlijke financiële impact. Om die reden heeft ook afstemming met de nieuwe accountant plaatsgevonden. De accountant heeft bevestigd dat de gemeente, gelet op de begrotingsregels, genoodzaakt zal zijn de jaarlijkse dotatie te verhogen. Deze verhoging is structureel in deze begroting verwerkt. De beoogde toekomstige eenmalige dotaties vervallen hierdoor en kunnen worden ingezet ter versterking van de algemene reserve.

Desondanks worden er na 2030 worden financiële tekorten verwacht. Daarvoor wordt een strategische vastgoedanalyse uitgevoerd om mogelijke besparingen inzichtelijk te krijgen. 

Beleidskader
In de nota’s ‘Groenvisie 2020’, ‘Beeldkwaliteitsplan Openbare Ruimte’,  het geactualiseerde bomenbeleidsplan en het ‘Bomenbeheerplan’ zijn uitgangspunten vastgelegd voor het inrichten en onderhouden van de groene leefomgeving. Het groenonderhoud (exclusief bomen en bermen) wordt via een raamovereenkomst op beeldkwaliteit uitgevoerd. De raamovereenkomst loopt tot en met 2025 en heeft een verlengingsmogelijkheid tot en met 2028. De overeenkomst is met een jaar verlengd t/m 2026. 

Financiële consequenties
Het financiële kader van het groenonderhoud wordt bepaald door de structurele kosten van het regulier onderhoud. Deze kosten zijn in de meerjarenbegroting opgenomen. 

Planning
Het boomonderhoud, groenonderhoud (beplanting, gras, zwerfvuil en blad) en bermonderhoud wordt planmatig uitgevoerd. Voor het vervangen van de versleten plantsoenvlakken is jaarlijks een investeringskrediet beschikbaar gesteld van € 155.000. Hier bovenop is een inhaalslag voor de periode 2022 - 2029 noodzakelijk. De jaarlijkse extra kosten van € 78.000 zijn als investeringskrediet opgenomen in het meerjaren investeringsplan. Vanaf 2028 is dit extra budget onderdeel van het totaalbudget zoals geraamd in het MUOR.

Begraafplaats
De begraafplaats biedt een waardige laatste rustplaats. Het wordt zodanig beheerd en onderhouden, zodat de begraafplaats een mooie plek is met rust en ruimte voor iedereen en voor verschillende vormen rondom afscheid en herdenken.