Lokale heffingen

De gemeente kan alleen die belasting heffen die benoemd zijn in de wetgeving. Bij het vaststellen van de belastingverordeningen wordt uitgegaan van de door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) verstrekte modellen. 

 De ontwikkelingen en tariefsaanpassingen van de lokale heffingen worden bepaald door de volgende beleidskaders:  

• Ontwikkelingen in wetgeving;  
• Beleidsnota’s;  
• Financiële positie van de gemeente. 

De inkomsten uit lokale heffingen zijn voor 2024 begroot op € 8,9 miljoen. De baten uit belastingen zijn geraamd op € 7,5 miljoen. Deze paragraaf zoomt in op de lokale lastendruk, ontwikkelingen in het belastingveld, de diverse belastingen en heffingen en het gemeentelijke kwijtscheldingsbeleid. Tot slot wordt een overzicht gegeven van de kostendekkendheid van de gesloten systemen, te weten afvalverwerking, riolering en begraafplaats.

Excel-tabel

De totale lastendruk in 2024 steeg naar € 1.195 (gemiddeld voor meerpersoonshuishoudens) Voor de bepaling van de lastendruk is uitgegaan van de OZB-eigenaar woning en de riool- en afvalstoffenheffing van een standaard (meer)persoonshuishouden. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de lastendruk weergegeven .

• De tarieven van de belasting zijn verhoogd met een indexatiepercentage van 13,8%. De waardeontwikkeling van de OBZ van woningen en niet-woningen wordt in het tarief verrekend. 
•  De hoogte van de leges wordt bepaald door de kosten die de gemeente moet maken voor bijvoorbeeld paspoorten. De tarieven worden jaarlijks getoetst op kostendekkendheid. Het tarief is geactualiseerd met toegepaste indexatie en verhoging van kosten die horen bij het product.  
• Voor het tarief van de bestemmingsheffing zijn de baten geactualiseerd. De materiele kosten zijn geïndexeerd met het percentage van de prijsinflatie, de loonkosten met de indexatie van de loonontwikkeling. 

De belastingen en heffingen die de gemeente Baarn heft, zijn in onderstaande tabel opgenomen. De totale opbrengst aan belastingen en heffingen laat zich als volgt specificeren:

Doel: De OZB is een belangrijke bron van algemene middelen waar de gemeente een vrije bestemming aan kan geven. Heffing van OZB wordt geacht bij te dragen aan een goede lokale afweging tussen nut en offer.

De onroerendezaakbelastingen (OZB) worden geheven op onroerende zaken van eigenaren van woningen en niet-woningen en van de gebruikers van niet-woningen. De grondslag voor de OZB is de WOZ-waarde zoals die jaarlijks wordt vastgesteld volgens de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). Verder heeft alleen een inflatiecorrectie van 13,8% plaatsgevonden op de geraamde opbrengsten. Bij een WOZ-waarde van € 300.000 betekent dit op basis van de huidige indexatie bijvoorbeeld een stijging van € 33,04 op jaarbasis. 

Doel: Net als de OZB, zijn de roerendezaakbelastingen een bron van algemene middelen waar de gemeente een vrije bestemming aan kan geven. Door hun onderlinge gelijkenis worden ook deze belastingen geacht bij te dragen aan een goede lokale afweging tussen nut en offer.

De roerendezaakbelastingen worden geheven van roerende zaken, zoals woonwagens en woonschepen. Deze belastingen zijn nagenoeg identiek aan de OZB. Het tarief en de grondslagen moeten daarom gelijk zijn aan die van de OZB. De opbrengst is nagenoeg gelijk aan het voorgaande jaar. 

Doel: De forensenbelasting is een belasting op tweede woningen voor mensen die niet in de gemeente Baarn staan ingeschreven, maar wel meer dan 90 dagen per jaar in Baarn een gemeubileerde woning voor zich beschikbaar houden. 

Rechtvaardiging voor deze belasting is dat gemeenten kosten maken voor niet-inwoners die verblijf houden en die door hun verblijf hier gebruikmaken van de gemeentelijke voorzieningen. Hiertegen over staan geen inkomsten vanuit het gemeentefonds voor niet-inwoners. Het bedrag van de aanslag wordt bepaald op basis van de WOZ-waarde. De belastingopbrengst van de forensenbelasting is bestemd voor de algemene middelen. Het aantal woningen dat als tweede woning wordt gebruikt wisselt ieder jaar. Het wel of niet kunnen opleggen van een aanslag is immers mede afhankelijk of bewoners zich hebben laten inschrijven in de Basisregistratie Personen. Daarnaast worden tweede woningen ook aangeboden voor verhuur (onder meer via Airbnb) waardoor deze woningen niet voor meer dan 90 dagen per jaar beschikbaar zijn voor de eigenaar. Daarom fluctueren ook de jaarlijkse opbrengsten. Het uitvoeren van controles is nodig voor een correcte oplegging deze belasting. 

Doel: De toeristenbelasting is een algemene inkomstenbron van de gemeente.

Voor 2024 heeft een herziening plaatsgevonden van de verordening met gelijkblijvende opbrengsten. Er waren drie tarieven namelijk die voor hotels, pensions en campings. Dit is in de verordening aangepast naar Campings en andere vorm van overnachten. Gedurende het jaar is gebleken dat enkele aanbieders onverwacht toch onder het tarief voor andere vorm van overnachten. Om dit effect weg te nemen is een hardheidsclausule toegepast voor accommodaties die in het bezit is van of wordt beheerd door een maatschappelijke stichting of vereniging, met het doel van deelname aan of begeleiding van activiteiten op de betreffende accommodatie gericht op educatie, cultuur, natuur, sport en spel. Deze accommodaties vallen hierdoor in hetzelfde tarief als campings.  

De toeristenbelasting wordt geheven van toeristen die in de gemeente nachtverblijf houden. Rechtvaardiging voor deze belasting is dat gemeenten kosten maken voor niet-inwoners die verblijf houden en gebruik maken van de gemeentelijke voorzieningen.  

Doel: De opbrengst van de hondenbelasting wordt gebruikt voor de algemene middelen.

De belasting wordt geheven van degene die de houder is van één of meer honden. In beleidsregels is vastgelegd wie als houder wordt aangewezen.

Doel: Hoewel de precariobelasting lijkt op een retributie, omdat de tarieven zijn gericht naar een bepaalde prestatie, is de belasting een algemene inkomstenbron van de gemeente. De opbrengst is dan ook vrij besteedbaar.

Precariobelasting wordt geheven voor het hebben van voorwerpen onder, boven of op voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Voorbeelden zijn: bouwmaterialen, terrassen, uitstallingen, luifels, leidingen en kabels.

Doel: Op verzoek van de Ondernemerscoöperatie wordt een reclamebelasting geheven in het centrumgebied. De opbrengst van deze belasting komt, na aftrek van de gemeentelijke kosten, volledig aan deze coöperatie ten goede.

Uit de opbrengst van de reclamebelasting wordt door de Ondernemerscoöperatie een ondernemersfonds gevormd. Uit dit fonds worden verschillende activiteiten bekostigd die ten doel hebben de aantrekkingskracht van het centrumgebied te vergroten. 

Doel: Met de opbrengst van de heffing worden de lasten van de inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval gedekt dat door Reinigingsbedrijf Midden Nederland (RMN) wordt ingezameld.

De afvalstoffenheffing is een gesloten systeem met 100% dekkendheid. De kosten bestaan grotendeels uit lasten die de gemeente heeft voor de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval. In 2024 is er onderzoek gedaan naar aanpassing van de tarief systematiek van de afvalstoffenheffing zodat een eerlijkere verdeling van de kosten is voor verschillende huishoudtypes. Dit zorgt ervoor dat vanaf 2025 een aanslag wordt opgelegd voor eenpersoonshuishoudens, tweepersoonshuishoudens en drie of meer persoonshuishoudens.  

Doel: De lasten van de gemeentelijke watertaken (inzameling en transport stedelijk afvalwater, hemelwater en structureel nadelige gevolgen van grondwater) worden gedekt uit de opbrengst van de rioolheffing.

In 2024 is een nieuw gemeentelijk rioleringsplan opgesteld en aangenomen. Dit resulteert in hogere kosten voor de toekomst waardoor de tarieven vanaf 2025 meer stijgen dan oorspronkelijk begroot. Voor belastingjaar 2024 is de tariefsoort hemelwaterafvoer toegevoegd voor percelen zonder drinkwateraansluiting. 

Uitgangspunt is dat de rioolheffing volledig kostendekkend is. 

Doel: Met de opbrengst van het rioolaansluitingsrecht worden de lasten gedekt die de gemeente moet maken om een perceel aan te sluiten op de gemeentelijke riolering.

Het rioolaansluitingsrecht wordt eenmalig geheven op het moment dat een woning of een bedrijfspand op de riolering wordt aangesloten. De tarieven voor het aansluiten zijn vastgesteld met behulp van de betreffende belastingverordening. De kosten bestaan grotendeels uit lasten die de gemeente aan een aannemersbedrijf betaalt voor het maken van de aansluiting. Uitgangspunt is hier 100% kostendekking.

Doel: Met de opbrengst worden de exploitatielasten van de Nieuwe Algemene Begraafplaats aan de Wijkamplaan te Baarn gedekt.

Jaarlijks worden de tarieven voor begraafplaatsrechten geactualiseerd. De tarieven zijn opgenomen in de tarieventabel van de Verordening begraafplaatsrechten. Uitgangspunt is dat de tarieven in totaal 100% kostendekkend zijn. Met de opbrengst worden de exploitatielasten van de Nieuwe Algemene Begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn gedekt. In Baarn worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het verlenen van diensten voor het begraven of het onderhouden van graven. De tarieven zijn in deze paragraaf niet opgenomen omdat het om circa 50 tarieven gaat. 

Doel: Met de opbrengst worden de gemeentelijke lasten van het houden van de weekmarkt op de Brink gedekt.

Op basis van de Marktgeld verordening worden er marktgelden geheven. Met de opbrengst worden de gemeentelijke lasten van het houden van de weekmarkt op de Brink gedekt. Het marktgeld bestaat uit twee gedeelten. Het belangrijkste deel is het staangeld dat wordt geheven voor het innemen van de standplaats op de weekmarkt. Ook is er een tarief voor de afname van elektriciteit tijdens de weekmarkt. 

Doel: Leges worden geheven voor door de gemeente verstrekte diensten.

De inkomsten uit leges bestaan uit leges die geheven wordt voor diensten aan een individuele aanvrager, zoals een paspoort, rijbewijs of omgevingsvergunning. Bij het heffen van leges mag geen winst gemaakt worden. Het uitgangspunt voor leges is 100% kosten dekking. Voor een aantal tarieven zoals paspoort en rijbewijs heeft het Rijk een maximumtarief bepaald. Leges worden geheven op basis van de Verordening op heffing en invordering van leges 2024. De opbrengsten van leges voor 2024 zijn begroot op € 731.000. De definitieve tarieven voor 2024 zijn in het vierde kwartaal gepubliceerd in de Verordening heffing invordering leges 2024. 

Leges algemene dienstverlening  

In verband met de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024 is een geheel nieuwe legesverordening en tarieventabel opgesteld. De legestarieven zijn conform de begrotingsrichtlijn verhoogd. Als uitzondering hierop zijn een aantal tarieven uit titel 1 van de tarieventabel niet verhoogd. De reden is dat voor deze tarieven een maximum geldt en het tarief reeds gelijk is aan dit maximum. Het betreft hier met name de leges voor reisdocumenten (hoofdstuk 2) en rijbewijzen (hoofdstuk 3). Alle tarieven zijn naar beneden afgerond op vijf eurocenten. De resultaten nieuwe legesverordening en tarieventabel  

Leges leefomgeving omgevingsvergunningen  

De verordening en tarieventabel 2024 is gebaseerd op de nieuwe modelverordening van de VNG. Er is van de gelegenheid gebruik gemaakt om de huidige tabel te actualiseren. De grootste verschillen doen zich voor in het onderdeel dat betrekking heeft op de omgevingsvergunning. Nieuw is de splitsing van de huidige activiteit bouwen in bouwactiviteiten en een ruimtelijke toets. Deze splitsing is noodzakelijk door de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen, die gelijktijdig met de Omgevingswet in werking treedt. Deze Wet zorgt voor een indeling van bouwwerken in gevolgklassen.  

Vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet ontstaat de mogelijkheid leges te heffen voor milieubelastende activiteiten. Ambtelijk is besproken gebruik te gaan maken van deze heffingsmogelijkheid. Ook de provincies hebben besloten hiervoor leges te gaan heffen. De tarieven zijn afgeleid vanuit de kosten die Omgevingsdienst in rekening brengt voor de milieubelastende activiteiten. Deze kosten zijn als tarief in de tarieventabel 2024 opgenomen.  

Er kan kwijtschelding worden verleend voor de afvalstoffenheffing, rioolheffing, onroerendezaakbelastingen en roerende zaakbelastingen. In 2024 hebben 591 huishoudens kwijtschelding aangevraagd. Van de 478 huishoudens die kwijtschelding (gedeeltelijk) hebben toegewezen gekregen, is dit in 375 gevallen gebeurd door automatisch verkregen informatie via het inlichtingenbureau en eigen aanvullend onderzoek. Het inlichtingenbureau is een onderdeel van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en gebruikt informatie van de Belastingdienst, de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en het UWV. 

In de onderstaande tabel worden de lasten en baten van de gesloten systemen zijnde riool, afval en begraven gepresenteerd. Gesloten systemen houdt in dat de geraamde opbrengsten niet hoger mogen zijn dan de geraamde lasten. Het vastgesteld kader binnen de gemeente Baarn is 100% kostendekkendheid voor de gesloten systemen.