Introductie

Het college kiest ervoor om het coalitieakkoord zoveel mogelijk te vertalen naar voorstellen in deze begroting en de komende begrotingen. Wel komt er een zogeheten ‘collegeagenda’. Dat is een overzicht van  hoe en wanneer de zaken uit het coalitieakkoord worden opgepakt . Dit overzicht wordt jaarlijks actueel gehouden. 

In de beleidsbegroting staan vooral zaken die nieuw zijn in de komende jaren. Om het staande beleid en de reguliere werkzaamheden te kunnen uitvoeren, is het aantal gemeentelijke medewerkers (de formatie) nu al (te) krap. Nieuwe plannen vragen meer menskracht, dus wordt er voor een aantal terreinen uitbreiding van de formatie voorgesteld. Omdat er geen structurele middelen beschikbaar zijn, is deze uitbreiding eerst tijdelijk. Bij de Perspectiefnota 2024 bekijken we hoe we hier verder mee omgaan. Hieronder noemen we een aantal van de speerpunten uit het coalitieakkoord, die in deze begroting voor 2023 terugkomen. 

• Het college vindt het belangrijk om zoveel mogelijk samen met inwoners, ondernemers, instellingen en de gemeenteraad op te trekken. Dat vraag meer kwaliteit, mensen en middelen. Om de digitale communicatie beter te maken en sociale media in te kunnen zetten voor dienstverlening, komt er personeel bij. Ook gaan we meer beeld gebruiken om communicatie-uitingen aantrekkelijker en toegankelijker te maken.
• Het deelnemen van inwoners, ondernemers en instellingen (Participatie) is heel belangrijk bij veel van de plannen van het college. De incidentele financiële ruimte die beschikbaar is tot en met 2025 zetten wij hier voor in. Het college wil namelijk nog beter gebruik te maken van de ideeën en deskundigheid in de Baarnse samenleving. Zo worden Baarnaars betrokken bij de herinrichting van de Brink en gaan we experimenteren met Buurtbudgetten. Om meer inbreng van jongeren uit Baarn te krijgen, gaan we ze actief opzoeken.
We willen voorkomen dat mensen in armoede terecht komen door communicatie over armoede, preventie en minimaregelingen te intensiveren. We streven naar passende oplossingen die inwoners waar mogelijk in hun eigen kracht brengen. Maar wie hulp nodig heeft, krijgt hulp.
• Er zijn verschillende grote opgaven voor duurzaamheid. De overgang naar groene energie (de energietransitie) is een hele belangrijke opgave. Dit vraagt ook veel afstemming met ander beleid van de gemeente. Denk aan de nieuwe omgevingsvisie en de aanpak van energiearmoede. Ook zorgen wetten en regels van landelijke overheid en van de provincie voor veel werk. We zetten daarom extra strategisch personeel in op dit ingewikkelde beleidsterrein.
• Het college wil het ondernemersklimaat in Baarn op peil houden en organiseert daarom kennis- en netwerkbijeenkomsten voor ondernemers over verschillende thema’s zoals veiligheid en duurzaamheid. Ook werken we met verschillende acties verder aan een Levendig Centrum. Om evenementen mogelijk te blijven maken, willen we bekijken of we met subsidie kunnen bijdragen aan het afsluiten van goede aansprakelijkheidsverzekeringen door organisatoren.
• Gebrek aan betaalbare woonruimte is ook in Baarn een belangrijk probleem. Om te helpen dat meer woningen beschikbaar komen voor die mensen die daar niet gemakkelijk aan kunnen komen, vernieuwen we de Woonvisie. Er komt een ‘instrumentenkoffer’ met maatregelen op woongebied, zoals een zelfbewoningsplicht en een anti-speculatiebeding. We gaan opnieuw op zoek naar plekken die geschikt kunnen zijn voor woningbouw. We ondersteunen ondernemers die uit het centrum of uit woonwijken willen verhuizen naar bedrijventerreinen, zodat er ruimte voor woningen ontstaat.
• Wonen is meer dan alleen een huis. Ook de leefomgeving is belangrijk. Bomen en groen zijn onmisbaar voor het groene karakter van Baarn.  In 2023 gaan we aan de slag met een nieuwe Bomenbeheerplan. We besteden meer aandacht aan de vergroening van tuinen van inwoners en gaan het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen terugdringen. We gaan het skatepark vernieuwen. 
• Ondermijning door criminelen is een serieuze bedreiging voor gemeentebestuur, inwoners en bedrijven. We willen ons blijven inzetten om dit tegen te gaan en dat vraagt ook extra personele inzet. Verder ronden we het onderzoek naar jongeren en drugsgebruik af. Dit krijgt een vervolg in maatregelen en acties. Daarover volgt later informatie en een voorstel .
• Op het gebied van zorg en welzijn (het sociaal domein) spelen een aantal ingewikkelde opgaves waar te weinig voortgang is geboekt door gebrek aan medewerkers. Met twee extra strategische medewerkers werken we verder aan aan de Integrale toegang tot zorg en welzijn, aan de hervormingsagenda (een taakstelling van de Rijksoverheid) en aan het herzien van het algemene subsidiebeleid. De zorg is afhankelijk van de inzet van (jonge) mantelzorgers. We onderzoeken hoe we hen daarbij het best kunnen ondersteunen.    
• Sport en cultuur houden we op het hoge Baarnse peil. Een cultuurcoach gaat de samenhang en samenwerking bevorderen tussen culturele organisaties en initiatieven en andere beleidsterreinen. Onder de noemer ‘Broedplaats’ zoeken we ruimte voor kunstenaars en culturele initiatieven in (tijdelijk) leegstaande panden. 

Voor meer informatie verwijzen we graag naar de teksten van de programma’s.

Hoewel COVID-19 op dit moment onder controle lijkt, is de toekomst nog steeds onzeker. Om de negatieve corona-effecten in Baarn zoveel mogelijk weg te nemen stellen we een bestemmingsreserve in met daarin de nog te besteden steungelden die de gemeente heeft ontvangen voor de coronamaatregelen. We willen het geld uit deze bestemmingsreserve gebruiken om een positieve impuls te geven aan sectoren in de samenleving die het moeilijk hebben (gehad): jeugd, ondernemers en de cultuursector. Meer over deze maatregelen vindt u terug in de bijlage over de vorming van de bestemmingsreserve.

Het jaar 2022 was het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen en het eerste jaar van het nieuwe college. In deze meerjarenbegroting zijn naast bestaand beleid veel nieuwe onderwerpen opgenomen. Voor deze nieuwe plannen is geen structureel geld beschikbaar. De extra ontvangen middelen van de Rijksoverheid tot en met 2025 zijn incidenteel (niet voor langere tijd beschikbaar). De inkomsten die de gemeente van het Rijk krijgt zijn vanaf 2026 op een lager niveau vastgezet. Wel kunnen wij door het inzetten van incidentele middelen veel belangrijk speerpunten een flinke impuls geven. 

Het wordt een steeds grotere opgave om de lasten en baten op begrotingsbasis in evenwicht te houden. Een groot aantal gemeenten in Nederland heeft een probleem met het opstellen van een sluitende (meerjaren)begroting waarin de structurele baten de structurele lasten dekken. Het huidige meerjarenperspectief van de gemeente is structureel sluitend voor 3 jaar. Met de provincie is afgestemd dat minimaal 1 jaar structureel en reëel in evenwicht moet zijn. Voorwaarde daarbij is wel dat dit het eerste jaar (2023) of het laatste jaar (2026) is. En dat het meerjarenperspectief bij de volgende begroting met een jaar moet verbeteren. 

De financiële weerbaarheid van de gemeente Baarn is goed. De algemene reserve is groot genoeg om de incidentele nadelen en de risico's uit de Risicoparagraaf op te vangen. De ratio van het weerstandvermogen is goed.  Het minimaal benodigd weerstandsvermogen van de gemeente Baarn ligt bij de begroting 2023 op € 6 miljoen. De algemene reserve beweegt zich de komende jaren tussen € 15,3 miljoen eind 2023 en € 13,9 miljoen eind 2026 (waarbij de opbrengsten van de Baarnsche Zoom nog niet zijn meegerekend). Hiermee blijft de algemene reserve boven het gewenste niveau van minimaal € 10 miljoen en boven het minimaal weerstandsvermogen. Deze financiële armslag is noodzakelijk. De financiële vooruitzichten met name vanaf 2026 blijven namelijk onzeker. 

In de onderstaande tabel zijn de mutaties (veranderingen) opgenomen tussen de perspectiefnota 2023 en de begroting 2023. Onder de tabel worden de mutaties eerst op hoofdlijnen toegelicht. 

Indexering 

De definitieve doorrekening van de indexering van onder andere subsidies en salarissen leidt tot hogere lasten dan in de perspectiefnota is opgenomen.

Actualisatie rente langlopende leningen

Een aantal investeringen verschuift in de tijd waardoor langlopende leningen op een later moment worden aangetrokken. In de ontwikkeling van de leningenportefeuille is al rekening gehouden met een hogere rente. De verwachting is dat de rente de komende maanden nog blijft stijgen.

Coalitieakkoord 2022-2026

De uitvoering van de nieuwe college-agenda 2023 e.v. is opgenomen in deze begroting. Er wordt ingezet op het versterken van onze uitvoeringskracht om het staande beleid, de reguliere werkzaamheden en nieuwe plannen te kunnen uitvoeren.  De middelen voor nieuw beleid zijn incidenteel tot en met 2026.

Inhuur 2023 e.v.

Vanwege de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt wordt het steeds moeilijker om goed personeel te vinden en te behouden. Daarnaast komen er jaarlijks steeds grotere opgaven bij onze gemeente te liggen. Schaarste op de arbeidsmarkt leidt tot een hogere uitstroom van personeel (en daarmee kennis van de lokale situatie). Deze ontwikkeling vraagt om het tijdelijk aantrekken van extra expertise. 

Actualisatie MIP 2023

Het meerjareninvesteringsplan (MIP) is geactualiseerd op basis van onder andere de Perspectiefnota 2023 en het Integraal Huisvestingsplan (IHP). Het MIP is opgenomen in de financiële begroting 2023-2026 onder uiteenzetting financiële positie.