Begrotingsafwijkingen en -overschrijdingen (beleidsmatig en/of financieel) behoeven autorisatie door de raad. In de regel zullen begrotingswijzigingen vooraf door het college aan de raad worden voorgelegd ter autorisatie. Hiermee wordt toestemming gevraagd voor het te realiseren beleid en voor de besteding van het benodigde bedrag. Alleen als de omstandigheden een autorisatie vooraf niet mogelijk maken, zal achteraf een begrotingswijziging moeten worden voorgelegd. Indien de raad ermee instemt wordt de besteding alsnog geautoriseerd en is deze rechtmatig. Begrotingswijzigingen moeten volgens de Gemeentewet tijdens het jaar zelf nog door de raad worden vastgesteld.
Indien een wijziging niet meer in het jaar zelf is vastgesteld zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Toch kunnen overschrijdingen binnen beleidskaders van de raad vallen.
Verschillende typen begrotingsoverschrijdingen De algemene lijn is dus dat begrotingsoverschrijdingen die binnen de beleidskaders van de raad passen niet meegewogen worden in het accountantsoordeel. Er kunnen zeven verschillende begrotingsoverschrijdingen worden onderscheiden. In onderstaand overzicht wordt aangegeven wat naar de mening van de commissie BBV de consequentie van betreffende overschrijding moet zijn voor het accountantsoordeel.
| # | Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen tenminste de volgende “soorten” begrotingsafwijkingen worden onderkend | Onrechtmatig maar telt niet mee voor het oordeel | Onrechtmatig en telt mee voor het oordeel |
| 1 | Budgetoverschrijdingen betreffende activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. Bijvoorbeeld de doelgroep c.q. de activiteiten zijn in de praktijk aantoonbaar ruimer geïnterpreteerd dan in regelgeving (subsidieregeling, -verordening) was gedefinieerd. | x | |
| 2 | Budgetoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarbij de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn geautoriseerd. Bijvoorbeeld: de verwachte kostenoverschrijding op jaarbasis was via tussentijdse informatie al wel bekend, maar men heeft geen voorstel tot begrotingsaanpassing ingediend en dit is in strijd met de budgetregels zoals afgesproken met de raad. | x | |
| 3 | Budgetoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet. | x | |
| 4 | Budgetoverschrijdingen bij open einde (subsidie)regelingen. Vaak blijkt vanwege dit open karakter in het kader van het opmaken van de jaarrekening een (niet eerder geconstateerde) overschrijding. | x | |
| 5 | Budgetoverschrijdingen die worden gecompenseerd door extra inkomsten die niet direct gerelateerd zijn. Over de aanwending van deze extra inkomsten heeft de raad nog geen besluit genomen, | x | |
| 6 a b | Budgetoverschrijdingen betreffende activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt (bijvoorbeeld een belastingnaheffing). Het zal hier in de praktijk vaak gaan om interpretatieverschillen bij de uitleg van wet- en regelgeving die na het verantwoordingsjaar aan het licht komen. Er zijn dan geen rechtmatigheidsgevolgen voor dat verantwoordingsjaar. Wel zal de gemeente ervoor moeten zorgen dat de overschrijdingen getrouw in de jaarrekening worden weergegeven. Ook kunnen er gevolgen zijn voor het lopende jaar. - geconstateerd tijdens verantwoordingsjaar - geconstateerd na verantwoordingsjaar | x | x |
| 7 a b | Budgetoverschrijdingen op activeerbare activiteiten (investeringen of totaal geautoriseerd budget) waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere afschrijvings- en financieringslasten in het jaar zelf of pas in de volgende jaren. jaar van investeren afschrijvings- en financieringslasten in latere jaren | x | x |
Onderstaand volgt per programma een analyse van de verschillen in de lasten en een analyse van de rechtmatigheid ervan. Indien sprake is van onrechtmatigheid wordt een verwijzing gemaakt naar de 7 hiervoor genoemde categorieën. Rechtmatige afwijkingen worden met een “R” gemarkeerd.
| Omschrijving | Bedrag | R/O | Toelichting |
| Programma 1 Dienstverlenend domein | |||
| Niet van toepassing | - | - | De gerealiseerde lasten zijn lager dan de begrote lasten. Derhalve rechtmatig. |
| Programma 2 Sociaal domein | |||
| € 98.000 | R | Mede door de gevolgen van corona is er sprake van groei in de uitgaven voor PGB jeugd. Daarnaast is er sprake van hogere lasten als gevolg van zwaardere problematiek en de invoering van het nieuwe woonplaatsbeginsel, waardoor de totale lasten jeugdzorg hoger zijn dan begroot. | |
| Programma 3 Fysiek domein | |||
| Grex Laanstraat | € 938.000 | R | Grex Laanstraat, betaling vaststellingsovereenkomst. Dit bedrag was niet geraamd. In het kader van rechtmatigheid wordt dit bedrag aan de batenkant gedekt door een onttrekking uit de Algemene Reserve, wat ook niet geraamd is |
| Programma 4 Ondersteunend domein | |||
| Diverse lasten | € 1.352.000 | O | Salarislasten en kosten van inhuur zijn verspreid door de programma’s geraamd, terwijl de kosten van inhuur tbv vacatureruimte op programma 4 worden verantwoord. De krapte op de arbeidsmarkt zorgt voor verloop van de medewerkers, waardoor kosten van inhuur hoger uitvallen dan geraamd. Voor wat betreft rechtmatigheid is er een uitzondering voor loonlastenoverschrijding. Deze worden integraal beoordeeld en niet specifiek per programma. Dit bedrag gaat niet mee in het oordeel. |