Sinds 2015 zijn er door het Rijk veel taken gedecentraliseerd naar gemeenten. Door de ontwikkelingen en bredere maatschappelijke opgaven zijn de taken en verantwoordelijkheden voor de gemeente Baarn enorm gegroeid. De gemeente Baarn streeft er naar om met behoud van eigen unieke kenmerken deze taken integraal en in onderlinge samenhang uit te voeren door dichtbij onze inwoners te staan en op Baarn (lokaal) gericht maatwerk te leveren. Wij zijn hierin ook kwetsbaar. Door de stapeling van taken lopen wij tegen grenzen aan voor wat betreft personele capaciteit en expertise, organisatieprocessen en financiële middelen. Schaarste op de arbeidsmarkt leidt tot een hogere uitstroom van personeel (en daarmee kennis van de lokale situatie) wat de druk op de huidige medewerkers verhoogt en vertraagt in de uitvoering van werk. Door deze ontwikkelingen nemen bijvoorbeeld werving- en selectiekosten toe en zijn investeringen in de organisatie nodig om de uitvoeringskracht op niveau te brengen en te houden. Tegelijkertijd is het (financiële) beleid vanuit de Rijksoverheid gericht op opschaling in de uitvoering. Dit maakt dat het spanningsveld tussen ambities, uitvoeringskracht en beschikbare (financiële) middelen toeneemt.
Bij het opstellen van de Perspectiefnota is daarom gekeken naar de taak en wat er vanuit de organisatie nodig is om deze goed te kunnen uitvoeren. Om een goede afweging van de onderwerpen te kunnen maken is een ordening in de voorstellen gemaakt in "onvermijdbaar", voortzetting vastgesteld/huidig beleid" en "anticiperen op ontwikkelingen". Daarnaast is aangegeven of er sprake is van een wettelijke taak, voortzetting huidig beleid of ontwikkeling en wat hiervoor nodig is van de organisatie om de taak uit te voeren.
De Programmabegroting 2022-2025 'Met zorg vooruit'! is op 27 oktober 2021 vastgesteld. Deze begroting staat in het teken van realistisch begroten waardoor wij beter kunnen anticiperen op de ontwikkelingen die op ons afkomen. De Perspectiefnota 2023-2026 is ook dit jaar, vanwege de recente gemeenteraadsverkiezingen en de komst van een nieuw college, beleidsarm en conserverend opgesteld. In verband met de nieuwe programma indeling van de begroting vanaf 2023 is er voor gekozen de Perspectiefnota op een andere wijze te presenteren. Vanuit het nieuwe coalitie akkoord, worden de doelstellingen en de maatregelen uit de huidige Programmabegroting 2022 aangepast.
Bij het opstellen van de Perspectiefnota zijn de uitkomsten van de meicirculaire nog niet bekend. De meicirculaire 2022 wordt extra belangrijk. Het nieuwe verdeelstelsel wordt per 2023 ingevoerd. Dit vindt plaats met een aangepast invoertraject en met extra waarborgen voor gemeenten, die te maken hebben met een zwakke sociale structuur en/of krimp. Ook wordt de maartbrief 2022 van het kabinet Rutte IV verder geconcretiseerd. Hopelijk met antwoorden op vragen, zoals:
1) Hoe zien de nieuwe accressen eruit door hogere inflatie & rente, gewijzigde plannen na diverse budgettaire tegenvallers (defensie, opvang vluchtelingen, vermogenstaks enzovoort)
2) Komt er een oplossing voor het ravijnjaar 2026 (accres, opschalingskorting)
3) Wordt de afslag van (100 – 75 = ) 25% voor Jeugdzorg opgeheven, en wordt extra taakstelling van € 500 miljoen vanaf 2025 inderdaad geschrapt?
Het saldo van de Perspectiefnota wordt geactualiseerd op het moment dat de meicirculaire 2022 beschikbaar komt. De actualisatie van het saldo van de Perspectiefnota 2023-2026, wordt nog voor de besluitvorming in de raad van 6 juli 2022, in de vorm van een Raadsinformatiebrief verstuurd.
Als alle voorstellen uit deze Perspectiefnota worden overgenomen is er in 2023 sprake van een licht positief resultaat van (€ 0,4 miljoen), een positief saldo in 2024 en 2025 en in 2026 een nadelig saldo van € 0,9 miljoen. Dit heeft te maken met de terugkeer van de opschalingskorting, verdere effectuering van de invoering herijking en een uitname uit de algemene uitkering voor specifieke uitkeringen, waardoor het accres lager uitvalt. In de Programmabegroting 2023-2026, die in het najaar aan de raad wordt aangeboden, gaan we weer uit van de lijn die eerder is uitgezet: de minimale doelstelling van de gemeente Baarn is de begroting voor de eerste twee jaren structureel sluitend te hebben. Dit betekent dat 2023 en 2024 in ieder geval met een positief saldo moeten sluiten en dat de jaren 2025 en 2026 een tekort mogen hebben van maximaal € 0,5 miljoen.