1. Actualiseren en begrotingspositie

Het kader voor de begroting is dat deze structureel en reëel in evenwicht moet zijn (uitgaven versus inkomsten). Onze minimale doelstelling voor de Programmabegroting 2023-2026 is om de jaren 2023 en 2024 structureel en reëel sluitend te hebben. Een eventueel structureel tekort voor de jaren 2025 en 2026 mogen we niet verder dan € 0,5 miljoen laten oplopen.

Dit jaar starten wij met een Programmabegroting 2022 -2025 die na verwerking van de september- en decembercirculaire 2021 tot en met het jaar 2025 een positief saldo heeft. Het positieve saldo ontstaat doordat bij de septembercirculaire 2021 de oploop van opschalingskorting voor 2022 is geschrapt en het accres is geactualiseerd. Dit laatste leidt tot extra middelen t/m 2025. 

In maart 2022 is de 'maartbrief' van het Rijk ontvangen. Daarin is het financiële effect van de belangrijkste maatregelen uit het coalitieakkoord van het Rijk met betrekking tot het Gemeentefonds opgenomen. Er is tot en met 2025 sprake van groei van de algemene uitkering door de jaarlijkse indexatie van het Gemeentefonds (accres) en het tijdelijk (tot en met 2025) schrappen van de oploop van de opschalingskorting. Vanaf 2026 is het accres op een lager niveau vastgezet en komt de opschalingskorting weer terug. Het Rijk heeft de effecten van het coalitieakkoord dus doorgerekend over de beoogde termijn van de regering. De extra financiële middelen tot en met 2025 zijn daardoor voornamelijk incidenteel van aard.

Overigens leiden de keuzes die door de regering zijn gemaakt tot een lagere groei van de algemene uitkering. De regering heeft in het coalitieakkoord gekozen om de uitvoeringskosten van medeoverheden voor investeringspakketten (klimaat, ontsluiten nieuwbouwwoningen en stikstof) specifiek te verstrekken. Deze worden echter eerst onttrokken aan de algemene uitkering. In samenhang hiermee is besloten om de middelen voor het Stikstoffonds, het Klimaatfonds, het budget voor ontsluiting van nieuwe woningen in het Mobiliteitsfonds en het Nationaal Groeifonds uit te zonderen van de berekening van het accres. Van het vervolgens berekende accres is een gedeelte specifiek gereserveerd voor de woningbouwimpuls en volkshuisvesting. Deze middelen zijn niet aan het Gemeentefonds toegevoegd, maar worden via een specifieke uitkering uitgekeerd. Tenslotte is in de maartbrief 2022 ook bekend gemaakt dat de herverdeling van het Gemeentefonds definitief ingaat per 1 januari 2023.

De uitgangspositie in onderstaande tabel is de vastgestelde Programmabegroting 2022-2025. De september-, decembercirculaire 2021 en de maartbrief 2022 leiden tot een positief saldo voor 2023 t/m 2026. Voor de jaren 2023 t/m 2025 ontvangen wij extra incidentele middelen.  Besloten is voor deze kabinetsperiode de oploop van de opschalingskorting te schrappen. Het ingroeipad van de herijking wordt met € 7,50 per inwoner verlaagd t/m 2025. De verwachting is dat het voorgestelde model voor 2026 geëvalueerd is. Aan de hand van de evaluatie wordt besloten over het traject van 2026 en verder. Het volledig bedrag van de herijking was al verwerkt in de begroting. Dit leidt tot incidentele extra middelen voor 2023 t/m 2026.