5.50 Lokaal team / Zorgloket
Inrichtingskosten nieuwe uitvoeringsorganisatie sociaal domein
De gemeenten Baarn, Bunschoten en Soest richten per 1 januari 2026 een nieuwe uitvoeringsorganisatie voor het sociaal domein in. Met deze robuuste en toekomstbestendige uitvoeringsorganisatie wordt de toegang tot, en de kwaliteit van, zorg en hulp voor inwoners geborgd in de toekomst. Hiermee wordt onder meer uitvoering gegeven aan het raadsbesluit van 2021 over de integrale toegang. Een van de uitgangspunten voor de nieuwe organisatie (zoals in oktober 2024 vastgesteld door de colleges) is een robuuste zelfstandige bedrijfsvoering. Dit zodat de uitvoeringsorganisatie zelfstandig kan sturen op de prestaties voor de inwoners en de financiën en hierover kan rapporteren naar bestuur en de raden. Nu wordt de bedrijfsvoering afgenomen bij de gemeente Soest, maar dit wordt ontvlochten. Daarnaast hevelen de gemeenten formatie voor bedrijfsvoering over met het personeel op de inhoudelijke wettelijke taken die overgaan. Bij deze ontvlechting ontstaan eenmalige kosten. Dit komt doordat bij alle gemeenten wel formatie voor bedrijfsvoering overgaat, maar niet overal personeel. Ook tijdelijke overheadkosten zoals ICT en huisvesting kunnen niet meteen worden opgelost. Deze eenmalige kosten worden in 2026 in een keer onderling verrekend. Het bedrag van € 280.000 is het nu te verwachten maximale bedrag. In uitwerking naar de begroting werken de drie gemeenten samen aan mogelijkheden om deze eenmalige kosten terug te brengen.
Robuuste bedrijfsvoering nieuwe uitvoeringsorganisatie sociaal domein
Zoals hierboven is beschreven is voor de nieuwe uitvoeringsorganisatie in het sociaal domein een robuuste zelfstandige bedrijfsvoering nodig. Er is met name versterking nodig op financiën & control, HRM en informatievoorziening. In de bestuurlijke uitgangspuntennotitie (oktober 2024) is vastgesteld dat deze kosten maximaal 5-10% stijgen ten opzichte van de huidige overheadkosten (bedrijfsvoering + management). Nu is voorzien dat de daadwerkelijke uitbreiding leidt tot een stijging van 4,3%. Dit betekent op basis van de huidige verdeelsleutel een stijging van de structurele kosten voor de gemeente Baarn. De komende maanden wordt de inrichting van de bedrijfsvoering nader uitgewerkt. Hierdoor kan dit bedrag nog wijzigen, naar verwachting wel binnen de bandbreedte van een toename van 10%. In de begroting wordt het definitieve bedrag opgenomen.
Uitbreiding lokaal team sociaal domein
De gemeente Baarn kent een taakstelling op het sociaal domein van 1,2 miljoen in 2028. Deze afspraak staat in de landelijke Hervormingsagenda voor Jeugd. In april 2025 is in de Voorjaarsnota besloten dat deze taakstelling stap voor stap mag worden ingevoerd. Dat betekent dat we in 2026 en 2027 nog geen extra geld hoeven in te leveren. Dit biedt ruimte om € 400.000 te investeren om het lokale team uit te breiden. Dit geld is beschikbaar via de Voorjaarsnota 2025.
Integrale benadering sociaal domein
Vanuit inhoudelijke optiek kiest de gemeente Baarn nadrukkelijk voor een integrale benadering van het sociaal domein. Jeugd en Wmo worden hierbij niet los van elkaar bekeken, maar als samenhangende onderdelen van één beleidsveld. Deze benadering sluit beter aan bij de praktijk van inwoners en ondersteunt een effectievere inzet van capaciteit en middelen.
Overschrijding jeugdbudget en wachtlijsten
De afgelopen jaren is er een structurele overschrijding van het jeugdhulpbudget zichtbaar, mede door een stijgende zorgvraag en lange wachttijden. Hierdoor ontstaat druk op de toegang tot tijdige en passende hulp. Een beperkte capaciteit binnen het lokaal team belemmert vroegtijdige interventie waardoor zwaardere (vaak duurdere) zorg noodzakelijk wordt. Door nu te investeren in uitbreiding bij het lokaal team, kan eerder passende hulp worden geboden, wachttijden worden verkort en de druk op specialistische zorg worden verlicht. Deze investering draagt daarmee direct bij aan kostenbeheersing én betere ondersteuning van jeugdigen en gezinnen.
Resultaten uitbreiding 2024 en verwachte baten
In 2024 is al een eerste uitbreiding van het lokaal team gerealiseerd (3,1 fte, € 300.000). Er zijn positieve signalen dat deze uitbreiding heeft bijgedragen aan een snellere inzet van expertise en effectievere ondersteuning. Ook is sprake van positieve financiële resultaten binnen de Wmo. Door actief te werken aan langdurige en complexe (Wmo) zorgdossiers, zijn beschikkingen bijgesteld en is instroom in zware als duurdere zorg minder geworden. Om deze relatie verder te kunnen duiden, wordt actief gemonitord welke effecten optreden als gevolg van de ingezette maatregelen, zowel inhoudelijk als financieel. Deze positieve resultaten vormen de basis voor de nu voorgestelde vervolginvestering van € 400.000. Door voort te bouwen op de ingezette lijn kan verdere winst worden geboekt op het gebied van effectiviteit, preventie en beheersing van zwaardere zorg.
Noodzaak en invulling van de uitbreiding
De Hervormingsagenda Jeugd en de Jeugdwet leggen de verantwoordelijkheid voor tijdige en passende jeugdhulp bij gemeenten. Hiervoor is een goed functionerend lokaal team onmisbaar. In vergelijking met omliggende gemeenten is het team in Baarn relatief klein, wat leidt tot hogere werkdruk en meer verwijzingen naar duurdere zorg. Een structurele uitbreiding van de formatie is nodig om aan deze wettelijke opdracht te kunnen blijven voldoen.
Het lokaal team zal gaan werven voor zowel specialistische als generieke functies. Er wordt 1,5 fte ingezet voor een gedragswetenschapper, die met zijn of haar expertise complexe casussen ondersteunt en bijdraagt aan goede diagnostiek en begeleiding. Daarnaast wordt 3,2 fte ingezet voor generieke functies. Deze medewerkers hebben een brede rol: zij versterken de samenwerking tussen school en zorg (brugfunctionarissen), zorgen dat kinderen op school snel de juiste hulp krijgen, en houden zich bezig met het signaleren en voorkomen van onveilige thuissituaties. Deze veiligheidstaken sluiten aan bij de regionale afspraken.
Met deze uitbreiding wordt beoogd wachttijden te verkorten en preventieve hulp sneller beschikbaar te maken. Daarnaast zal de druk op de huidige medewerkers worden verlaagd, waardoor uitval en verloop worden voorkomen. Casussen kunnen effectiever en integraler worden aangepakt, waardoor de behoefte aan duurdere, specialistische zorg afneemt. Op lange termijn leidt dit tot kostenbesparingen door vroegsignalering en preventie. Daarnaast kan het lokaal team zich meer gaan richten op de 25 duurste jeugdzorgcasussen om te kijken waar regie kan worden gevoerd en kosten kunnen worden verlaagd en zich richten op de 50 langlopende casussen, met als doel de zorg beter te organiseren en waar mogelijk te verminderen.
Indien de formatie-uitbreiding niet wordt doorgevoerd, brengt dit aanzienlijke risico’s met zich mee. De problematiek bij cliënten kan verergeren door langere wachttijden en minder intensieve begeleiding. Daarnaast zal het aantal doorverwijzingen naar duurdere tweedelijnszorg toenemen, wat leidt tot hogere kosten voor de gemeente. Ook bestaat het risico op overbelasting van de huidige medewerkers, met een verhoogd ziekteverzuim en mogelijk verloop als gevolg. Tot slot zal de effectiviteit van het lokaal team afnemen, wat ten koste gaat van de leefbaarheid en sociale samenhang in de gemeente.
Door nu te investeren in het werven van extra fte’s wordt gebouwd aan een toekomstbestendige en robuuste uitvoering van het sociaal domein. Deze investering is financieel verantwoord, inhoudelijk noodzakelijk en beleidsmatig mogelijk binnen het kader van de Voorjaarsnota.
5.52 Jeugdzorg
Samen veilig (SAVE)
Voor de uitvoering van veiligheidstaken door Samen Veilig Midden Nederland (SVMN) is in 2026 onvoldoende budget beschikbaar. In de tussenrapportage van vorig jaar is het budget met € 170.000 verlaagd op basis van de uitgaven in 2023. Achteraf blijkt deze verlaging te groot.
Dit komt door landelijke ontwikkelingen, zoals de verplichting om vastgestelde tarieven te hanteren en de verlaging van het aantal zaken per medewerker bij SVMN. Daarnaast is in Baarn het aantal complexe casussen toegenomen, waardoor vaker een beroep op SVMN wordt gedaan.
In de perspectiefnota wordt voorgesteld om het budget voor maximaal drie jaar met € 110.000 te verhogen. Dit bedrag is nodig om de veiligheidstaken in 2026 te kunnen blijven uitvoeren. De verhoging kan tijdelijk blijven als het Lokaal Team deze taken in de toekomst overneemt, zoals beschreven in het Toekomstscenario Jeugd- en Gezinsbescherming.
Als het budget niet wordt verhoogd, bestaat het risico op budgetoverschrijding. Dit is zorgelijk, omdat het om een wettelijke taak gaat.
Formatieuitbreiding – Senior Beleid Jeugd (Team Samenleving)
Om veranderingen in het jeugdbeleid goed te kunnen uitvoeren, is extra personeel nodig binnen het Team Ontwikkeling Samenleving. We hebben 1 extra senior beleidsmedewerker nodig om het lokale jeugdteam beter te ondersteunen en ervoor te zorgen dat beleid en uitvoering goed op elkaar aansluiten.
De landelijke Hervormingsagenda Jeugd en de hogere kosten voor jeugdzorg in Baarn maken deze uitbreiding noodzakelijk. De agenda vraagt om duidelijke keuzes in het gebruik van geld. We moeten goed sturen op de inzet van zorg en zorgen dat we binnen het budget blijven. Daarvoor is meer capaciteit en senioriteit nodig in het team.
Zonder deze uitbreiding kunnen we niet goed sturen op beleid, risico’s beheersen of zorgen dat het lokale team effectiever werkt. Dan lopen we kans dat besparingen niet worden gehaald en dat de samenwerking met zorgaanbieders en de regio minder sterk is.
Met deze uitbreiding kunnen we:
- de Hervormingsagenda Jeugd uitvoeren;
- beter samenwerken met zorgaanbieders en regionale partners;
- sterk accounthouderschap voeren namens Baarn;
- goede adviezen geven aan het bestuur;
- en zorgen dat de gemeentelijke doelen worden gehaald.
Hiervoor is een investering nodig van € 120.000 per jaar. Daarmee zorgen we voor een sterke, deskundige inzet op jeugdbeleid, nu en in de toekomst.